غیرمتمرکز یعنی چه؟
اگر چیزی غیرمتمرکز باشد، بدان معنی است که تحت کنترل، تملک یا مدیریت یک فرد یا ادارهی خاص نیست. ساتوشی ناکاموتو ، مخترع بیتکوین، اولین رمزارز جهان را با هدف غیرمتمرکزسازی پول طراحی نمود. با این وجود، غیرمتمرکزسازی تنها برای پول خوب نیست، این اقدام میتواند تقریبا بر هرچیزی اعمال شود!
برای سادهسازی مطلب، از مثال یورو (EUR) استفاده خواهیم نمود. هنگامی که یک مصرفکننده، وارد سوپرمارکت محلی خود میشود و هزینهی مواد غذایی خریداریشدهی خود را با پول کاغذی پرداخت میکند، در حال مشارکت در یک سیستم متمرکز میباشد، زیرا خریدار و فروشنده، جریان یوروها را کنترل نمینمایند. این وظیفه به بانک مرکزی اروپا اختصاص داده شده است که به واسطهی قدرتش، مجاز است اقدامات بسیاری که شهروندان عادی هیچ کنترلی بر آنها ندارند را انجام دهد. این اقدامات میتوانند شامل نرخهای بهره، افزایش عرضهی پول یا قیمت کارمزدها باشند.
متأسفانه، همانطور که تاریخ نشان میدهد، بانکهای مرکزی، همواره کارها را به درستی انجام نمیدهند و افراد استفادهکننده از بانکها باید هزینهی آن را پرداخت نمایند. با این وجود، بیتکوین، به وسیلهی معرفی یک واحد پول غیرمتمرکز، این باورها را به چالش کشید. به وسیلهی غیرمتمرکز بودن، هیچ بانک یا دولت مرکزی وجود ندارد که بتواند کاربرد واحد پول را کنترل نماید. در عوض، شبکهی بیتکوین، این امکان را برای جامعه فراهم میکند که کنترل واحد پول را در اختیار داشته باشند. این بدان معناست که هر فرد دارای یک ارتباط اینترنتی، قادر است که معاملات را مشاهده و تأیید کند.
کامپیوترهای شبکهی بیتکوین (با نام گرهها (nodes) نیز شناخته میشوند) برای استفاده از قدرت محاسباتی خود، به عنوان پاداش، بیتکوین جدید دریافت میکنند. به همین دلیل، گرهها، استخراجکنندگان نیز نامیده میشوند. آنها به وسیلهی تأیید معاملات، استخراج میکنند و برای انجام چنین کاری، پاداش دریافت میکنند. این فرآیند، مشابه زمانی است که یک استخراجکنندهی طلا، به عنوان پاداش، طلا دریافت میکند. با استفاده از این سیستم، بلاک چین میتواند به شیوهای غیرمتمرکز عمل نماید.
dApp چیست؟
بطور کلی میتوان گفت که نرم افزار غیرمتمرکز دارای چهار ویژگی است. اگر یک نرم افزار همه این ویژگیها را همزمان نداشته باشد، نمیتواند در دسته بندی نرم افزار غیرمتمرکز جای گیرد. این چهار ویژگی به شرح زیر است:
۱.متن باز (اپن سورس): کدهای منبع باید برای همه کاربران در دسترس باشد.
۲. غیرمتمرکز: از فناوری رمزگذاری مشابه بلاک چین استفاده کند.
۳. دارای جنبه تراکنش مالی: نرم افزار دارای توکن و یا دارایی دیجیتال باشد.
۴. الگوریتم/پروتکل: توکنهایی ایجاد کند و دارای سازوکار درونی برای توافق عمومی کاربران باشد.
عملکرد نرم افزار غیرمتمرکز چگونه است؟
یک نرم افزار غیرمتمرکز با چهار معیار ذکر شده در بالا کار میکند. به کلامی دیگر، یک نرم افزار غیرمتمرکز یک پلتفرم متن باز است که بر روی بلاک چین غیرمتمرکز عمل میکند. همچنین توکنهایی خاص را مورد استفاده قرار میدهد که توسط یک پروتکل/الگوریتم مشخص تولید شده است.
متن باز بودن نرم افزار غیرمتمرکز موجب میشود همه بتوانند کدهای آن را مشاهده کرده و در توسعه آن مشارکت کنند. این امر فرآیند مقیاسپذیری توسعه محصول را نیز تسریع میکند. گام بعدی نیز قرار دادن نرم افزار مورد نظر بر روی بلاک چین است. بلاک چین به عنوان یک دفتر کل دایمی عمل میکند و همه اطلاعات و تراکنشها را برای همیشه در خود ثبت میکند.
مقایسه نرم افزار متمرکز (App) با نرم افزار غیرمتمرکز (Dapp)
برای ثبت دادهها یا تراکنشها بر روی بلاک چین باید پاداشی به گرههای شبکه پرداخت شود. برای این کار از توکنها استفاده میشود. توکنها نیز توسط الگوریتم یا پروتکلهایی مشخص استخراج میشوند. دو پروتکل معروف برای استخراج ارزهای دیجیتال به ترتیب گواه اثبات کار (که توسط بیت کوین استفاده میشود) و نیز گواه اثبات سهام (که توسط دش استفاده میشود) هستند.
اتریوم بستری برای اپلیکیشن غیرمتمرکز
اتریوم پروتکلی است که امکان ساخت انواع نرم افزار غیرمتمرکز را به کاربران میدهد. اتریوم در واقع یک شبکه بلاک چین را در اختیار کاربارن قرار میدهد. هر کاربری میتواند بر اساس این بستر، نرم افزار غیرمتمرکز و یا قراردادهای هوشمند خود را بنویسد. تعریف مقررات و شرایط انجام تراکنش و نیز عملیاتی که باید در تراکنش به انجام برسد نیز در اختیار کاربر قرار دارد. در مجموع، سه نوع نرم افزار غیرمتمرکز در اتریوم وجود دارد.
سه تقسیم بندی اصلی نرم افزارهای غیرمتمرکز
شاید بسیاری از طرفداران الگوی غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین (به ویژه اتریوم) با خود فکر کنند که میتوان همه چیز را بر اساس این الگو ایجاد کرد. اما واقعیت این است که چند دسته اصلی از کاربردها را میتوان برای این فناوری متصور شد. وایت پیپر اتریوم، نرم افزارهای غیرمتمرکز را به سه دسته اصلی تقسیم میکند. دسته اول برای مدیریت پول، دسته دوم برای مواردی که به نوعی با پول ارتباط دارد (ولی پول تنها مولفه نیست) و دسته سوم نیز سایر انواع نرم افزار غیرمتمرکز است. کاربردهایی نظیر انتخابات و یا سامانههای مدیریتی در دسته سوم قرار میگیرد.
۱.نرم افزار غیرمتمرکز مالی (financial application)
این دسته از نرمافزارها، ابزارهایی قدرتمند را برای مدیریت قراردادهای هوشمند و استفاده از ارز دیجیتال در اختیار کاربر قرار میدهند. کاربر باید مبلغی را در قالب اتر (ارز دیجیتال اتریوم) به کاربری دیگر انتقال دهد. این تراکنش در راستای اجرای یک قرارداد با کاربری دیگر صورت میگیرد. شبکهای از گرههای مختلف در شبکه اتریوم این تبادل اطلاعات را انجام میدهند.
۲.نرم افزار غیرمتمرکز نیمه مالی (semi-financial application)
در این نرم افزارها، پول وجود دارد ولی جنبه غیر پولی عملکرد نیز قابل توجه است. در واقع، دومین دسته از نرم افزار غیرمتمرکز ترکیبی از پول و دادههای خارج از بلاک چین را در خود دارد. برای نمونه، نرم افزار بیمه محصولات کشاورزی که نیازمند دریافت اطلاعات آب و هواست. فرض کنید یک کشاورز بیمه نامهای را که یک نرم افزار غیرمتمرکز است خریداری میکند. در صورت بروز خشکسالی یا طوفان، بیمه به صورت خودکار خسارت وارده را به حساب کشاورز واریز میکند. قراردادهای هوشمند برای اجرایی شدن نیاز به مولفهای دارند که در اصطلاح «اوراکل» (oracle) نامیده میشوند. اوراکل در واقع اطلاعات بهروز دنیای واقعی را به قرارداد هوشمند اعلام میکند. گفتنی است برخی توسعهدهندگان تردید دارند که بتوان این اطلاعات بیرونی را به شکلی غیرمتمرکز به بلاک چین اعلام کرد.
۳. نرم افزار غیرمتمرکز مدیریتی (governance application)
نرم افزارهایی نظیر اخذ رای (انتخابات) و نیز سازمان غیرمتمرکز از جمله مثلهای این دسته هستند. یک شکل از نرم افزار غیرمتمرکز نیز به سازمانهای غیرمتمرکز مستقل (DAO) مربوط میشود. یک سازمان غیرمتمرکز مستقل در واقع سازمانی بدون رهبر است که مقررات آن برای اعضا مشخص شده است. اعضا میتوانند با رای دادن در تصمیمگیریها مشارکت کنند.
کلام آخر
یکی از کاربردهای نرم افزار غیرمتمرکز را میتوان برای طراحی یک شبکه اجتماعی نظیر توییتر، اما به شکل غیرمتمرکز دانست. این شبکه میتواند در برابر سانسور ایستادگی کند. به محض اینکه پیامی را بر روی چنین شبکهای که بر بستر بلاک چین قرار دارد منتشر کردیم، دیگر کسی نمیتواند آن را پاک کند. حتی شرکت عرضه کننده این سامانه میکروبلاگ نیز نمیتواند پیامهای کاربران را حذف کند.
غیر متمرکز سازی باعث از بین رفتن رانت و ایجاد توازن و برقراری عدالت میشود. غیر متمرکز سازی مانع تقلب شده و از ایجاد انحصار قدرت جلوگیری می کند. امیدواریم در انتها از مطالعه این مقاله بهره لازم را برده باشید.
108 دیدگاه ها
Many thanks for this article. I might also like to state that it can possibly be hard when you are in school and just starting out to initiate a long credit ranking. There are many scholars who are simply just trying to endure and have a protracted or favourable credit history can be a difficult factor to have.
Hi! I know this is kinda off topic but I was wondering which blog platform are you using for this website? I’m getting fed up of WordPress because I’ve had issues with hackers and I’m looking at options for another platform. I would be great if you could point me in the direction of a good platform.
Tabela Modelleri, İhtiyacınıza göre tüm tabela modellerini ve fiyatlarını sizler için detaylı bir şekilde sıraladık. Tabela imalatı için bize ulaşın. İstanbul Genelinde tabela, tabelacı, reklam tabela, ışıklı Tabela, Reklam Tabela Modelleri, Tabela imalatı hizmeti olarak faaliyet vermektedir. Sitemizde zengin tabela modelleri bulabilirsiniz. Firmamız ışıklı tabela, ışıksız tabela, paslanmaz harf tabela, led tabela, totem tabela imalatı yapılmaktadır. https://www.tabelamodelleri.com/ Işıklı ve ışıksız reklam tabelaları markanızın görselliğini arttırır ve fark edilebilir olmanızı sağlar. Tabelacı tabela ışıklı tabela led tabela çatı tabelası hastane tabela otel tabela mağaza tabelası totem tabela tabela imalatı avm tabelası. Yeni bir işletme açmaya karar verdiniz ve tabelasını nasıl ve nerede yaptıracağınıza karar veremediniz mi? Tabelacı’nın yapacağı tasarımlar ve oluşturduğu görselleri iyi düzenleyip, firma veya kurumun kurumsal kimliğine uygun halde düzenleyerek müşteriye sunması.
Hey there! I just wanted to ask if you ever have any problems with hackers? My last blog (wordpress) was hacked and I ended up losing many months of hard work due to no backup. Do you have any solutions to prevent hackers?
I really enjoy reading on this site, it has got great blog posts. “A man of genius has been seldom ruined but by himself.” by Samuel Johnson.
Hi! This is my first visit to your blog! We are a group of volunteers and starting a new project in a community in the same niche. Your blog provided us valuable information to work on. You have done a marvellous job!
I don’t even understand how I ended up here, however I assumed this post was great. I don’t know who you’re however definitely you’re going to a famous blogger if you aren’t already 😉 Cheers!
Tabela Modelleri, İhtiyacınıza göre tüm tabela modellerini ve fiyatlarını sizler için detaylı bir şekilde sıraladık. Tabela imalatı için bize ulaşın. İstanbul Genelinde tabela, tabelacı, reklam tabela, ışıklı Tabela, Reklam Tabela Modelleri, Tabela imalatı hizmeti olarak faaliyet vermektedir. Sitemizde zengin tabela modelleri bulabilirsiniz. Firmamız ışıklı tabela, ışıksız tabela, paslanmaz harf tabela, led tabela, totem tabela imalatı yapılmaktadır. https://www.tabelamodelleri.com/ Işıklı ve ışıksız reklam tabelaları markanızın görselliğini arttırır ve fark edilebilir olmanızı sağlar. Tabelacı tabela ışıklı tabela led tabela çatı tabelası hastane tabela otel tabela mağaza tabelası totem tabela tabela imalatı avm tabelası. Yeni bir işletme açmaya karar verdiniz ve tabelasını nasıl ve nerede yaptıracağınıza karar veremediniz mi? Tabelacı’nın yapacağı tasarımlar ve oluşturduğu görselleri iyi düzenleyip, firma veya kurumun kurumsal kimliğine uygun halde düzenleyerek müşteriye sunması.