دریافت نرخ بهره بانکی منفی از سوی بیش از ۳۰۰ بانک آلمانی از جمله دویچه بانک (Deutsche Bank)، کومرتس بانک (Commerzbank) و اثرات آن بر پروتکلهای حوزه دیفای (DeFi) به یکی از موضوع بحث برانگیز این روزها تبدیل شده است.
روند رو به رشد دریافت نرخ بهره منفی و همچنین دیگر سیاستهای تورمی دولتها در ماههای گذشته باعث شده است تا ارزهای دیجیتال همچون بیت کوین و پروتکلهای اکوسیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) از هر زمان دیگری برای مردم جذابتر شوند.
پس از اتخاذ سیاست نرخ بهره منفی از سوی بانک مرکزی اروپا (ECB)، بانکهای آلمانی نیز به طور فزایندهای، بار سنگین نرخ بهره منفی را به مشتریان خود تحمیل میکنند. پس از کاهش تدریجی نرخ بهره بانکی از سوی بانک مرکزی اروپا از ژوئن سال ۲۰۱۴ تا سپتامبر سال ۲۰۱۹ نرخ سود سپرده به رقم منفی فعلی یعنی ۰.۵- درصد کاهش یافت.
یک سایت مقایسه محصولات مالی در آلمان به مطالعه ۱۳۰۰ بانک و همچنین بانکهای سپرده گذاری این کشور پرداخته است. بر اساس گرازش این پورتال، در هفته گذشته بیش از ۳۰۰ موسسه مالی در آلمان، از برخی مشتریان خود، بهره منفی دریافت میکنند. از این تعداد، ۲۰۰ بانک نرخ سود منفی را به مشتریان خصوصی خود، تحمیل میکنند. نکتهای حائز اهمیت این است که میزان نرخ بهره منفی و شرایط دریافت آن در میان این بانکها متفاوت است.
هورست بیالو (Horst Biallo)، بنیانگذار شرکت بیالو (Biallo)، توضیح داد:
“موج نرخ بهره منفی که سپردهگذاران را هدف قرار داده، دائما در حال رشد است. تنها از ابتدای ماه اکتبر تا کنون، حدود ۳۰ بانک از جمله بانکهای سپرده پذیر، دریافت کارمزد سپرده گذاری از مشتریان خود را آغاز کردهاند.”
بیالو در ادامه توضیح داد:
“بانکهای سپرده پذیر، معمولا از گفتن اصطلاحات سود منفی یا سود جریمه، اجتناب میکنند. آنها ترجیح میدهند به جای استفاده از این عبارات، از اصطلاحاتی همچون حق حضانت یا کارمزد سپرده گذاری استفاده کنند.”
بیالو در صحبتهای خود به این موضوع اشاره کرد که در موارد متعددی نرخ بهره منفی که بانکهای آلمانی از مشتریان تجاری و شرکتی خود دریافت میکنند بالاتر از نرخ مشتریان خصوصی است:
“فقط در سال جاری بیش از ۱۵۰ بانک، از جمله بانکهای سپرده پذیر، دریافت نرخ سود منفی از مشتریان خصوصی خود را آغاز کردهاند.”
هر بانک، برای مشخص کردن اینکه هر حساب بانکی موظف است چه میزان نرخ سود منفی را پرداخت کند شرایط خاص خود را تعیین میکند. متداولترین نوع آنها، حسابهایی با مانده موجودی بیش از ۱۰۰۰۰۰ یورو هستند. اکثر بانکها حتی نرخ سود منفی را برای حسابهای جدید نیز اعمال میکنند، زیرا قوانین آلمان، موافقت مشتریان با اعمال نرخ سود منفی به حسابهای موجود را الزامی کرده است.
از جمله بانکهای جهانی که نرخ سود منفی را دریافت میکنند میتوان به قرار دارند، می توان به کومرتس بانک، کام دایرکت و پست بانک اشاره کرد. بیشتر بانکهای یاد شده، نرخ سود ۰.۵- درصد را برای حسابهای دارای موجودیهای متفاوت، اعمال میکنند.
در این میان بانک ۱SAAR، با دریافت نرخ سود منفی ۰.۷۵ درصدی از حسابهای دارای موجودی بیش از ۱۰۰۰۰۰ یورو یکی از بالاترین کارمزدها را از مشتریان خود دریافت میکند. این میزان نرخ منفی با بزرگترین جریمههای بانکی برابری میکند.
برخی از بزرگترین بانکهای آلمان نیز نرخ سود منفی را برای مشتریان خود لحاظ کردهاند. ING آخرین بانک بزرگ آلمانی است که این کار را انجام داده است که این سیاست را در پیش گرفته است.
دویچه بانک آلمان، قبلا سابقه دریافت حق حضانت ۰.۵- درصدی از حسابهای دارای موجودی بیش از ۱۰۰۰۰۰ یورو را از مشتریان خود دریافت کرده است. بانک آلمانی کومرتس نیز در پایان سال مالی ۲۰۱۹، دریافت نرخ بهره منفی ۰.۵- درصدی از سپردههای دارای موجودی بیش از ۲۵۰۰۰۰ یورو عملیاتی کرده بود.
انجمن بانکهای آلمان به تازگی از بانک مرکزی اروپا خواسته است تا در سیاست نرخ منفی بهره بانکی خود، تجدید نظر کند. هانس والتر پیترز (Hans-Walter Peters)، رئیس این انجمن، هشدار داد که در صورت تدام این روند بانکهای بیشتری مجبور خواهند شد از مشتریان خود، نرخ سود منفی دریافت کنند.
از نظر بسیاری از کارشناسان اخبار و سیاستگذاریهایی از این دست میتوانند اثراتی مهم و گسترده بر پذیرش و بکارگیری پروتکلهای حوزه دیفای داشته باشد. این در حالی است که طی ماههای اخیر شاهد بیشتر شدن تعداد کاربران حوزه دیفای با هدف کسب سود از پروتکلهای وام دهی همچون آوه (AAVE) و میکردائو (MakerDAO) بودهایم. این اقبال گسترده به افزایش قیمت توکنهای مربوط یه این حوزه و کسب سود دو چندان کاربران حوزه دیفای منجر شده است.
با کاهش میزان سوددهی بر سپردهها در بانکهای آمریکا و اعمال نرخ منفی بانکی در بانکهای اروپایی و بخصوص آلمان، باعث شده است تا بسیاری از سرمایه گذاران سودهای سالیانه حدوداً ۱۰ درصدی حوزه دیفای را به عنوان جایگزین سیستم بانکی انتخاب نمایند و کارشناسان حوزه رمز ارز نیز به افزایش سرمایه گذاریها در پلتفرمهای دیفای امیدوارتر شوند.
در نهایت با توجه به روند روبه رشد نقدینگی به دنبال چاپ بی رویه پول توسط دولتها و بانکهای مرکزی به منظور خروج از بحرانهای مالی ناشی از کرونا، میتوان گفت آلمان تنها کشوری نخواهد بود که میزان سوددهی بانکهای خود را به صفر یا حتی پایینتر از آن میرساند و به همین دلیل همه نگاهها به حوزه دیفای و رمز ارزها دوخته شده است.